U bent hier

Zuiderzeepad 5: Nunspeet - Leuvenum - Staverden

Log in voor toegang tot de complete gegevens van deze wandeling.

Alle OHP'ers die op dit moment een betaald abonnement hebben, kunnen inloggen met hun gebruikersnaam en zelfgekozen wachtwoord.

Ben je al geregistreerd (heb je een account) en ingelogd? Dan is mogelijk je abonnement verlopen en hebben we de jaarlijkse bijdrage van 5 euro nog niet ontvangen. Betaal alsjeblieft je bijdrage en probeer het op een later tijdstijp nog een keer.

Ben je nog niet geregistreerd (heb je geen account) en wil je graag met ons meewandelen? Dan kun je je via deze website registreren. Gebruik hiervoor de link nieuw account aanmaken. Mocht je vragen hebben over Op Hoge Poten, neem dan  contact met ons op.

Ben je al geregistreerd, maar heb je nog geen wachtwoord gekozen voor onze website? Log dan eenmalig in met de gegevens / link die je per e-mail hebt gekregen. Daarin wordt je gevraagd om je eigen wachtwoord te kiezen.

Hulshorsterzand - Leuvenumse beek - Zwarte Boer
Wandeldatum: 
zondag, 28 september, 2014
Afstand: 
19 km

Vandaag trekken we verder de Veluwe in. Het gebied rond Nunspeet behoorde  tot de dertig kilometer lange stuifzandgordel die van Harderwijk tot Hattem liep. Deze ontstond door het beweiden met schapen, afplaggen en het afbranden van het voormalige heidegebied. Een intensivering van de beweiding met schapen was nodig voor de productie van mest. Schapen wisten in tegenstelling tot koeien en varkens wel raad met de heide, die aten zij namelijk wel. Grote delen van de stuifzandgordel zijn rond 1900 beplant met dennen. Men koos voor  de grove den, omdat die het best bestand was tegen de klimaatomstandigheden in het naakte zand. Zo werd het zandgebied weer ‘productief’: het dennenhout werd gebruikt als brandhout, voor de bouw of als mijnstutten. Tegenwoordig is de houtproductie teruggeschroefd en is het accent naar het natuurbeheer verschoven. De belangrijkste opgave is het nu om de natuur een handje te helpen om die monocultuur te overwinnen en het gebied een grotere biodiversiteit te creëren.

Na vier kilometer komen we op het Hulshorsterzand, een restant stuifzand dat zoveel mogelijk als ‘natuur’ wordt gekoesterd. Hier komen planten en dieren voor die in andere milieus niet voorkomen: rendiermos, duinpieper, nachtzwaluw en graafwesp. Natuurmonumenten probeert het zand hier weer te laten stuiven. Hier en daar is het zand al zo ver wegstoven dat de eronder liggende grindlaag te zien is.
De grindlaag is er voor de laatste ijstijd door de Oer-Rijn neergelegd en bestaat uit zwarte en witte steentjes die de Elburgers voor hun keitjesstoepen gebruikten. Het Hulshorsterzand is een bekende vindplaats van vuursteen, zandsteen en de halfedelsteen Jaspis.

Na de zanderige omgeving komen we na zo’n tien kilometer nabij de Leuvenumse beek. Deze heeft een voor Nederlandse begrippen ongewoon verval van 25 m over 20 km. Langs deze beek stonden in de 17e, 18e en 19e eeuw meerdere molens, voornamelijk voor papierproductie, die door het water van de beek op gang werden gehouden. Rond 1740 stonden 171 (!) papiermolens op de Veluwe. Het papier werd gemaakt van lompen (!) uit Amsterdam. Een mooi recyclingproces. Het Veluwse papier stond bekend om z’n witheid. Het papier werd onder meer  gebruikt voor het verpakken van tabaksbladeren die nabij Nijkerk en Hierden geteeld werden. De invoering van de stoommachines is de molens noodlottig geworden. Lange tijd hebben de molens nog als wasserij gediend, het schone water en de grote droogschuren hiervoor waren al aanwezig. De laatste molen aan de Leuvenumse beek werd in 1869 afgebroken.

Nabij Leuvenum staat de herberg 'De Zwarte Boer’, die in een voormalige boerderij is gevestigd. De boerderij is in 1855 opgetrokken met bakstenen die vrijkwamen bij de afbraak van het voormalige Huis te Leuvenum. De herberg is benoemd naar de ‘Zwarte Boer’, een boer die bekend stond om zijn zwarte baard en die als herbergier al ruim 400 jaar geleden gasten in z'n huis verwelkomde. Aangezien de herberg aan de Postweg tussen Hardewijk en Elspeet stond, had ze aan klandizie niet klagen. Ook Koning Willem II en Anna Paulowna kwamen hier. Zij zijn vereeuwigd in de betegelde schouw van de gelagkamer.
 We lopen nog een stuk door en komen bij het kasteel en het park Staverden. Het huidige kasteel is gebouwd in 1905 maar kende drie voorgangers. In 1291 kreeg Graaf Reinald I de vergunning ‘te Staverden op de Velua’ een stad te stichten. Tot een stad is het nooit gekomen, Staverden is altijd een ‘hof’ gebleven. Vanaf 1400 worden in het kasteelpark witte pauwen gehouden. Dit was een voorwaard die bij de leenvoorwaarden van de toenmalige Gelderse Hertogen hoorde. Deze hertogen konden de witte veren goed voor hun helmen gebruiken.

Op het terras van Brasserie Staverden nemen we een laatste slok en wachten we op ons groepstaxi. Op zondag rijdt er geen openbaar vervoer en zullen we ons met groepstaxi naar Ermelo moeten begeven. Houd svp rekening met de verplichte aanmelding (vóór 13 september) en met extra kosten.