OHP-dag 2016: Den Bosch

2015 heeft door omstandigheden de OHPdag niet plaatsgevonden, 2016 vindt het wel plaats en hebben wij, Thomas en Cees, Den Bosch als doel gekozen. Naast een in onze ogen boeiende wandeling langs de Moerputten en door de Bossche Broek staat dit jaar ook een ‘wonderlijke klim’ op het programma: een klim naar de luchtboogbeelden bovenop de Sint-Janskathedraal in Den Bosch.

Een OHP-dag heeft wat ons betreft een wat ander karakter dan gebruikelijk: de ontmoeting staat iets meer centraal. Sommige OHP’ers lopen al enige tijd niet meer zo frequent mee, anderen lopen op hun eigen traject en zijn nieuwsgierig naar andere OHP’ers die op het andere traject lopen. De OHP-dag is het moment om bij elkaar te zijn. Naar aanleiding van de voorgaande edities (2013 en 2014) kregen we te horen dat velen er veel plezier aan beleefden en daarom hebben wij deze nieuwe OHP-dag met veel plezier voorbereid.

Voorgaande edities zijn we naast de wandeling ‘de boot in geweest’; dit jaar zoeken we het ‘hogerop’. We hebben ons oog laten vallen op de unieke gelegenheid om de luchtboogbeelden op de Sint-Janskathedraal in Den Bosch van dichtbij te aanschouwen. Tijdens de vijfhonderdste sterfjaar van Jeroen Bosch is het mogelijk om de ‘wonderlijke klim’ te doen en op 25 meter hoogte 96 uit natuursteen gehouwen beelden van dichtbij te bekijken die níemand normaliter kan zien: fabeldieren, muzikanten, draken, potsenmakers (grapjassen) en monsters. Maar voor dat het zo ver is wandelen we hoog en droog ‘over’ een veenplas: we lopen over een okergele spoorbrug op grote stenen pijlers over de veenplas met aan de horizon moerasbossen van zilvergrijze wilgen. De 600 meter lange spoorbrug is een industrieel erfgoed dat nu in gebruik is voor wandelaars. De spoorbrug is het hoogtepunt in een wandeling die ons verder door het Noord Brabantse land voert, langs laagveengebied en de Bossche Broek, het moerasgebied dat tamelijk dichtbij het centrum van Den Bosch ligt waardoor de natuur bijna aan de voet van de Sint-Janskathedraal ligt. Naar believen kan gekozen worden voor een wandeling van 9 km, van 11 of het totale traject van 14,5 km.

De Moerputten vormen het grootste laagveengebied in Noord-Brabant. Het gebied is een van de weinig overgebleven laagveenmoerassen ten zuiden van de grote rivieren en daarom belangrijk voor Nederland. Het gebied is zo’n 120 hectare groot met moeras, riet- en biezenvelden, open water, bosjes van elzen en wilgen en blauwgraslanden. De naam Moerputten komt van het werkwoord moeren ofwel turf steken. Momenteel maakt de Moerputten onderdeel uit van het LIFE+ project ‘Blues in the Marshes’, een natuurherstelproject waarin geprobeerd wordt om het met uitsterven bedreigde ‘pimpernelblauwtje’ weer te laten terugkeren. Deze beschermde vlindersoort komt in Nederland alleen hier nog voor. ‘Marshes' staat voor de zogenaamde blauwgraslanden, natte graslanden met zeldzame plantensoorten die het veld een blauwe gloed geven.

Het gebied van de Moerputten maakte vanaf de 80-jarige oorlog, samen met Het Bossche Broek en andere ‘natte’ gebieden rondom Den Bosch deel uit van het militaire inundatiegebied van de vesting Den Bosch. De vestingstad Den Bosch had de naam onneembaar te zijn en werd ook wel ‘de Moerasdraak’ genoemd. Den Bosch lag midden in een drassig gebied waar de Dommel en de Aa doorheen stroomden en het land rond stond voor een groot deel van het jaar onder water waardoor het slechts bereikbaar over twee wegen: vanuit Vught en vanuit Hintham. Vanuit Den Dungen, Orthen en Vlijmen was de stad vanwege het water alleen in de zomer bereikbaar. Het standbeeld dat het Stationsvoorplein van Den Bosch verwijst nog altijd naar die bijnaam, het stelt een moerasdraak voor.

In De Moerputten bevinden zich 2 plassen, de ‘Moerput’ en ‘De Lange Putten’. Over deze Lange Putten ligt de 600 meter lange spoorbrug. Deze spoorbrug maakte onderdeel uit van de Langstraatspoorlijn, een spoorlijn van Lage Zwaluwe via Waalwijk naar Den Bosch. De bijnaam Halve Zolenlijn komt van de schoenenindustrie. Er was tijdens de aanleg al wel rekening gehouden met in een later stadium, dubbelspoors maken van de lijn en omdat hij maar enkelsporig was aangelegd en altijd zo gebleven is werd het spottend ‘het halve zolenlijntje’ genoemd.

De Wandeling
Vanaf het NS station Den Bosch gaan we met de OHP mannen die kiezen voor de gehele wandelroute met de bus naar Drunen. Daar lopen we al snel op of aan de voet van de Meer- en later Heidijk, dijken die ontstaan zijn nadat grotere dijken van de Grote en Hoekse Waard het bij de 2e Sint Elisabethsvloed in 1421 begaven. Met deze ‘zijdijken’ werd de polder weer hersteld. Na 3 km komen we aan bij de Emma Molen met een groot terras. Daar zullen we onze eerste pauze houden en wellicht de mannen begroeten die gekozen hebben voor een korter traject. Na de horecapauze vervolgen we onze route via de Heidijk en komen dan weldra aan bij de ‘Moerputten’. We lopen over deze 600 meter lange spoorbrug en zullen kort daarna ook over een plankierenpad door het moerasbos lopen. Daar waar de voormalige spoorlijn op de stadgrens met Den Bosch komt kunnen de OHP mannen die kiezen voor een verkort traject op de bus stappen naar het centrum van Den Bosch. Met de OHP mannen die te voet verder gaan slingeren we langs de vestingwal aan de ‘voorzijde’ van Den Bosch naar het centrum. In het traject bevindt zich nog een kleine vaartocht (ja ja, geheel zonder boot kunnen we niet) en wel een voetveer dat we zelf bedienen.

NB, voor de mannen die kiezen voor een kortere wandelroute (9 of 11 km) geldt dat zij een uur later kunnen vertrekken met de bus uit Den Bosch en in Nieuwkuijk uitstappen Sint Jorisstraat en via de Sint Jorisstraat naar de Emma molen lopen. Voor de mannen die de 9 km variant lopen geldt dat zij bij het Jeroen Bosch ziekenhuis op de bus stappen, de mannen voor de 11 km variant lopen door tot aan het einde. De definitieve keuze hiervoor kan naar believen op de wandeldag zelf gemaakt worden.

De wonderlijke klim
Na aankomst aan de voet van de Sint-Janskathedraal kunnen we, afhankelijk van de tijd, nog een korte horeca pauze inlassen. En afhankelijk van de grootte van de groep mannen die aanwezig is, gaan we in 1 of 2 groepen de wonderlijke klim doen. De eerste groep om 17:15 uur, de mogelijk tweede groep om 17:30 uur.

Gezamenlijke maaltijd aansluitend
Na de wonderlijke klim willen we met elkaar de dag afsluiten met een maaltijd. We hebben hiervoor een zaaltje ‘Euforie’ gereserveerd bij het Vlaamsch eetcafe het ‘Groote Genoegen’. Daar kan uit een menu van € 23,00 gekozen worden voor voor-, hoofd en nagerecht.